ΠΩΣ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕ ΤΟ 1927 ΜΙΑ ΑΝΤΑΡΣΙΑ
Ο Άγγελος, λεπτομέρεια της Αναστάσεως εκ της μονής Μιλέσεβας της Σερβίας. Νωπογραφία περί το 1235
Το Ημερολογιακό ζήτημα εκλόνισε την ειρήνη στο Άγιον Όρος το 1927 και η περιστολή αυτής της ανταρσίας ήταν δύσκολη χωρίς πειθαρχικά μέτρα. Για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα και να αποκατασταθεί η «κοινωνία» των Αγιορείτικων θυσιαστηρίων με τον επίσκοπο και Πατριάρχη τους στάλθηκε ως πατριαρχικός Έξαρχος από το Φανάρι ο μητροπολίτης Μαρωνείας Άνθιμος Ε ο Σαρίδης που είχε μελετήσει μέ το ζήτημα αυτό. Οι ζηλωτές Αγιορείτες, με το αιτιολογικό ότι με την διόρθωση του Ιουλιανού Ημερολογίου συντελέστηκε «προδοσία της Ορθοδοξίας», αναστάτωναν όχι μόνον τον Άθωνα, αλλά μετέδιδαν και τους εξωφρενικούς λογισμούς τους και με όσους συνδέονταν στον κόσμο. Μόλις έμαθαν οι ζηλωτές την έλευση Πατριαρχικής Εξαρχίας στον Άθωνα προσπάθησαν να προκαλέσουν ένταση στις σχέσεις Αγιορειτών και Πατριαρχείου ότι δήθεν καταλυὀταν το «Αυτοδιοίκητο» του ιερού τόπου επειδή η Εξαρχία δεν προσκλήθηκε από την Ιερά Κοινότητα, ωσάν ο «Πρώτος» της Εκκλησίας να χρειάζεται πρόσκληση για να επιστατεί τη δικαιοδοσία του.
Η Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους δεν δέχθηκε την αντίδραση αυτών των διαβολέων γιατί εκ των Ιερών Κανόνων ο Οικουμενικός Πατριάρχης είναι η ανώτατη πνευματική Αρχήτης Αθωνικής Πολιτείας, γεγονός που επιβεβαιώνεται από συνταγματική επιταγή της Ελλάδος. Εξ αυτού οφείλει να παρεμβαίνει σε κάθε διατάραξη που απειλεί την ενότητα της Εκκλησίας . Στις 19 Μαρτίου 1927 συνέρχεται σε έκτακτη συνεδρίαση το σύνολο των εκπροσώπων των μονών της Ιερά Κοινότητα στις Καρυές και ο Μαρωνείας Άνθιμος εξήγησε ενώπιον τους την αλήθεια για τη προσθήκη των 13 ημερών στο Ιουλιανό και όχι στο «Γρηγοριανό η παπικό» Ημερολόγιο. Από τις διατυπωθείσες ενστάσεις ο Έξαρχος διεπίστωσε την έκταση της διαβολής της πατριαρχικής αποφάσεως. Η ψευδής προπαγάνδα ισχυριζόταν ότι με τη διόρθωση των 13 ημερών «Φράγκεψε» η Εκκλησία! Αυτό πολλαπλασιάστηκε με τη ζηλωτική προπαγάνδα στον απλοϊκό λαό και το εκμεταλλεύτηκαν όλοι οι εχθροί της Επαναστάσεως του 1922. Στη σχετική έκθεση που υπέβαλε στο Πατριαρχείο ο Μαρωνείας απέδωσε την έξαψη και διάδοση της πλάνης για το «Ημερολογιακό ζήτημα» πώς θεωρήθηκε προδρομική ενέργεια για επικείμενες «μεταρρυθμίσεις» που ανέτρεπαν παραδόσεις αιώνων τις οποίες οι Αγιορείτες Πατέρες υπερασπίζοταν με αγώνες!
Το Πατριαρχείο διαπίστωσε πόσο μεθοδευμένη ήταν η φθοροποιός αντιεκκλησιαστική αταξία και θεώρησε μάταια κάθε ειρηνευτική προσπάθεια και η ανεκτικότητα δείχνει αδυναμία βουλήσεως γι' αυτό και αποστέλλει ως δεύτερο Έξαρχο στο Άγιον Όρος τον Αποκρισιάριο στην Αθήνα μητροπολίτη Τραπεζούντος Χρύσανθο, άτεγκτο στην τήρηση του Κανονικού Δικαίου της και των θεσμίων της Εκκλησίαςκαι στενά συνδεδεμένος με το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδος. Ο αυστηρός και συντηρητικός αυτός ιεράρχη έφθασε στο ¨Αγιον Όρος με βασική εντολή τη πάταξη κάθε ακάνονης ασυδοσίας που διαταράσσει τη γαλήνη της Αγιώνυμης Πολιτείας. Με επιχειρήματα ενώπιον της συνάξεως της Ιεράς Επιστασίας ανέτρεψε τις ψευδολογίες των διϊστάμενων ζηλωτών, καθώς και τις ύβρεις ότι δήθεν ο σοφός πατριάρχης Βασίλειος Γ εἶναι «φίλος των Μασώνων» καθώς και το κίβδηλο ιδεολόγημα περι τηρήσεως της «ακριβείας» του Ιουλιανού Ημερολογίου και προσβολής της «καθαρότητος» της πίστεως που τους ωδήγησε στην διακοπή της «κανονικής Μνημονεύσεως του οικείου ιεράρχη» Οι ταραξίες χρησιμοποίησαν ως «ασπίδα ασυλίας» τους κανόνες ιδ καὶ ιε τῆς λεγόμενης Πρωτοδευτέρας Συνόδου του 851 ερμηνεύοντάς τους αυθαίρετα όπως και οι αυθάδεις τύποι για να καλύψουν κάθε αντιδικία με τη κανονική τάξη. Και από τις δύο Εξαρχίες επισημάνθηκε η αδιάλλακτη και πεισματώδης προπέτεια που απάδει στην ιδιοτητά μοναχών και αποφασίστηκε να ληφθούν μέτρα απομονώσεώς εκείνων που πρωτοστατούν στις ακρότητες και να παταχθεί κάθε μορφή διαδόσεως του «ημερολογιακού» διχασμού ο οποίος απειλούσα όχι μόνον με ενδοαγιορειτικό διχασμό αλλά και την κατά Μητροπόλεις Εκκλησία της Ελλάδος. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο το 1927 σύμφωνα με τούς Ιερούς Κανόνες και τη κανονική ευθύνη του με συνοδική απόφανση τιμώρησε ως στασιαστές 17 Αγιορείτες ιερομονάχους με την ποινή «της καθαιρέσεως και απογυμνώσεως τους από το μοναχικό σχήμα»* Περ. «Ορθοδοξία», Γ , 31-10-1928, σσ.352. και ζήτησε από την ελληνική κυβέρνηση την άμεση αποπομπή τους από το Άγιον Όρος. Παράλληλα η Ιερά Κοινότητα κοινοποίησε εγκύκλιό της προς τις 20 μονές και κατεδίκασε την αυτόβουλη παύση της «μνημονεύσεως» του Πατριάρχη, ως βαρύτατο κανονικό παράπτωμα που διασπά την ορθοδόξη «κοινωνία» και που οδηγεί αυθωρί στο σχίσμα και στον εξωεκκλησιασμό. Η τήρηση της «υπακοής στην κανονική τάξη», έπεισε αρκετούς των μοναζόντων να μετανοήσουν και να αποδεχθούν πλήρως τη Μνημόνευση του Πατριάρχη. Το γεγονός αυτό επέφερε και την άρση των ποινών τους με τη προϋπόθεση της εξαμήνου αποχής τους από τα διοικητικά σώματα των Καρυών. Οι «ασύντακτοι και αδέσποτοι» μονάζοντες εμμένοντες στην ανυπακοή απομακρυνθηκαν από το Άγιον Όρος και διασκορπίστηκαν στις παρασυναγωγές των λεγόμενων «Γνησίων» Ορθοδόξων ενώ άλλοι συνέστησαν ανεξέλεγκτα «ησυχαστήρια» με τη προστασία πολιτευτών που ενδιαφέρονταν για την άγρα ψήφων. Τη περίοδο αυτή εμφανίζονται στο Άγιον Όρος και άλλα σημεία κανονικής ασυδοσίας με τελέσεις χειροτονιών, άνευ αδείας του Πατριάρχου από διερχόμενους από εκεί αρχιερείς, που τελικά ενίσχυσαν του Ζηλωτές. * Δημήτριος Μουζάκης. Το Άγιον Όρος κατά την περιοδον του μεσοπολέμου. Αθήνα, 2008. σσ.374-407. Όπου και η πλήρης βιβλιογραφία.
Όμως ενώ στο Άγιο Όρος επικρατεί ειρήνη επανέρχεται στην επικαιρότητα μετά επταετία το Ημερολογιακό θέμα από προσωπικές διαφορές με τον Αθηνών Χρυσόστομο δύο αρχιερέων, του Δημητριάδος Γερμανού Μαυρομάτη και του πρ. Φληρίνης Χρυσόστομου Καβουρίδη. Αυτοί, προ δωδεκαετία το 1923 είχαν υπογράψει την Ημερολογιακή Μεταρρύθμιση και έχοντες πληροφορίες ότι προσεγγίζει πολιτειακή μεταβολή με την ελπίδα ανατροπής του Άθηνών Χρυσοστόμου, παρέσυραν και τον Ζακύνθου Χρυσόστομο και προσχώρησαν το 1935 σε χειροτονίες τιτουλάριων επισκόπων που επισημοποίησαν το σχίσμα των «Ημερολογιολατρών». Η αυθαίρετη αυτή πράξη αμέσωςκαταδικάστηκε με καθαιρέσις από το σύνολο της Ιεραρχίας.
Επειδή η ανταρσία αυτή επανέφερε στη κοινή γνώμη το θέμα της «ημερολογιακής προσθήκης» του 1924 γράφηκε ότι η απόφαση αυτή πραγματοποιήθηκε, όπως και στα λοιπά ορθόδοξα κράτη των Βαλκανίων με συμφωνία της κατά τόπους Πολιτείας και Εκκλησίας και εδώ η συμφωνία αυτή κακοφόρμησε στη Ελλάδα γιατί οι αντιφρονούντες την ενέπλεξαν με το πολιτειακό ζήτημα που έλυσε η Επανάσταση του 1922 και η πολιτική ρευστότητα που ακολούθησε, εμπόδισε τη κυβέρνηση να προστατεύει την επίσημη Εκκλησία από τις ψευδείς διαδόσεις που εξακόντιζαν οι αντιφρονούντες κατά των κανονικών ορθοδόξων ιεραρχών για να αγρεύσουν οπαδούς. Προς διαφώτιση του ελληνικού λαό επί του ζητήματος τής διορθώσεως του Ημερολογίου εκδόθηκε κα Συνοδική Εγκύκλιό που ανατρέπει τη πλάνη ότι δήθεν πραγματοποιήθηκε αποδοχή του «παπικού ημερολογίου» νοθεύουσα το Ορθόδόξου Εορτολογίου. Διευκρινίζεται ότι η Εκκλησία: « προέβη εις απλουστάτην διόρθωσιν των 13 ημερών του Ιουλιανού Ημερολογίου της και ότι το Εορτολόγιο με την προσθήκη αυτή συνεχίζει κανονικά τη ροή του κατά την από αιώνων ακολουθούσα τάξιν. Και πρόσθεσε ότι το Ιουλιανό Ημερολόγιο εξακολουθεί και σήμερον να κανονίζει τον προσδιορισμό του Αγίου Πάσχα των Ορθοδόξων με την παλαιά ημερομηνία της ισημερίας, που σήμερα αντιστοιχεί με τη 3η Απριλίου και όχι με την 21η Μαρτίου όπως πλέον έχει διαπιστωθεί πλέον και αστρονομικά η ακριβής ισημερία, για να μη μεταβληθούν οι ουσιώδεις κινητές εορτες των Ορθοδόξων και θιγεί η ενότητα και οι παραδόσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας» * Βλ. Περ. «Εκκλησία» 1ούνιος 1927. .
Οι Παλαιοημερολογίτες θεωρούσαν υπεύθυνο της ημερολογιακής διορθώσεως τον αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρυσόστομο και έστρεψαν εναντίον του το μίσος των φανατισμένων οπαδών τους. Σε μιά παρασυναγωγή τους στη Παλαιά Κοκκινιάτου Πειραιά ακούονταν πύρινα κηρύγματα κατά του αρχιεπισκόπου ότι : « είναι όργανο των μασόνων και αιρετικός και ότι πρέπει έμπρακτα και δημόσια να αποδοκιμαστεῑ»!. Αυτάαφιόνησαν ένα κουρέα, τον Κώστα Καραγιαννίδη και μαζί με κάποιες άβουλες γερόντισες ανέλαβαν να εκτελέσουν έπρακτα την αποδοκιμασία του ιεράρχη.
Το πρωϊ της 21ης Μαΐου 1927, ημέρα της πανηγύρεως του ναού των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο κέντρο του Πειραιά, ο αρχιεπίσκοπος μετέβει για να λειτουργήσει. Τότε ο κουρέας προσποιήθηκε τον ευλαβή και σκύβει να ασπασθεί τη δεξιά του, ενώ ο ιεράρχης περιβαλλόταν τον μανδύα του. Αμέσως για να τον καθηλώσει τον άρπαξε από τα γένια και βγάζει από τη τσέπη του ένα μεγάλο ψαλίδι και επιχειρεί να του κόψει τη γενειάδα κραυγάζοντας: « Με το νέο ημερολόγιο θέλεις για να μας αλλαξοπιστίσεις; Να λοιπόν»! Στη προσπάθεια να πετύχει την αποτρόπαια πράξη του μωλωπισε τις παρειές του έκπληκτου ιεράρχη! Την ίδια στιγμή οι οπαδοί του που τον συνόδευαν άρχισαν να ξεφωνίζουν: «ανάξιος»! «ανάξιος»! Οι παριστάμενοι ιερείς και επίτροποι καθήθωσαν τον ιερόσυλο και να τον παραδώσουν στην Αστυνομία που κατεύφθασε. Κατά τις εισαγγελικές ανακρίσεις διαπιστώθηκε ότι ο επιτεθείς ήταν ηλικίας 41 ετών και από καιρό παρακολουθούσε τον αρχιεπίσκοπο σχεδιάζοντας πως καλύτερα θα να βιαιοπραγήσει εναντίον του. * Βλέπε στα Πρακτικά της Ιεράς Συνόδου 23-5-27. Επειδή η ανίερη πράξη του ήταν εκ προμελέτης δημόσια απόπειρα εγκλήματος ο συλληφθείς αμέσως παραπέμφηκε σε εισαγγελέα του Κακουργοδικείου Αθηνών και φυλακίσθηκε μέχρι τη διεξαγωγή της δίκης του. Όμως όταν έμαθε ο αρχιεπίσκοπος πως ήταν ένα άβουλο όργανο των καθοδηγητών του συγχώρησε με μεγαλοψυχία τον επιτεθέντα κουρέας. Κατά τη δίκη του αποδείχθηκε ότι ήταν άτομο «μειομένης αντιλήψεως» και τελικά απηλλάγη με τη συμπαράσταση ομοϊδεατών του και μερικών βουλευτών. Η ζηλωτική θρησκοληψία ανέδειξε το «Ημερολογιακό ζήτημα» σε ύψιστη «θρησκευτική αξία» και παρέσυρε στην ανταρσία αρκετούς απλοϊκούς θρησκευόμενους.
Η επιβίωση των λεγόμενων «Γνησίων ορθοδόξων» έδειξε πως αρχική πηγή «Πορισμού της ευσεβείας» τους ήταν το «Ημερολογιακό». Αυτό τους κατάστησε οικονομικά αυτοδύναμους για να προασπίζουν την ανταρσία τους. Τώρα η κερδοφορία από το «Ημερολογιακό» εξαντλήθηκε και αναζητήθηκε ως νέα προσοδοφόρα πηγή ο «Αντιοικουμενισμός». Για να προσεταιριστούν πλέον αυτή τη πηγή θέλησαν: α) να διευρύνουν την απόσταση με την ετεροδοξία και ζήτησαν επίμονα τη συνοδική αναγνώριση των δύο Συνόδων που αναξέσουν τις παλαιές πληγές της διαιρέσεως. β) Ήλπιζαν ότι με την «ομοφωνία» τωναποφάσεων στη Σύνοδο θα υπήρχε διχοστασία και θα διαλυόταν άπραγη. Όταν όμως συνείδηση των ιεραρχών γνωρίζει εκ παλαιού και το συνοδικό μονοπάτι της «ψήφου των πλειόνων». γ) Επανέφεραν την απαξιωτική νεοπλασία για την ομολογιακή υπόσταση των ιστορικών Εκκλησιών αν αποτελούν Εκκλησἰα ή αίρεση και με αυτό προσπάθησαν να ενσπείρουν νέα έριδα για την εκ παλαιού εκκλησιολογική οντότητά τους, μήπως οξύνουν τις μετ' αυτών σχέσεις και πετύχουν ναυάγιο της Χριστοθέλητης προσπάθεια ειρηνεύσεως των Διεκκλησιαστικών σχέσεων! Επειδή δε, και σ' αυτό απέτυχαν, άρχισαν να φατριάζουν με το αντιρρητικό πεζοδρόμιο μήπως φθείρουν το κύρος της Μεγάλης Συνόδου. Δίκαια ο πατριάρχης Βουκουρεστίου Δανιήλ και το Πατριαρχείο του διαμαρτύρονται για την οργανωμένη δυσφήμιση της Μεγάλης Συνόδου. Οι πατέρες των σημερινών Ρουμάνων πρωτοστάτησαν από το 1920 για να εξέλθει η Ορθοδοξία της απομονώσεως για να ανανεωθεί μέσα από μία νέα Σύνοδο η Εκκλησία μας. Η τωρινή διαβρωτική τακτική της Μόσχας και των Αθηνών απλά δείχνει πως παραμένουν «μη(ι)τρες» πάσης αντιλογίας για να αιωρούνται συνεχώς και μόνον τα «καταθύμιά» τους. Πέντε γενεές ορθοδόξων αρχιερέων και θεολόγων εργάστηκαν για να πραγματοποιηθεί αυτή η Σύνοδος για την Ανακαίνιση και τηΚαταλλαγή. Την Αγία Ημέρα της Πεντηκοστής του 2016επιβεβαιωθηκε η ενότητα της Ορθοδοξίας γύρω από την Οικουμενική Καθέδρα της Νέας Ρώμης-Κων/πόλεως. Αυτό που συντελέστηκε δεν πολεμιέται με τις ψευδολογίες πως είναι κάποιας μορφής «Νεοπαπισμός»! Η Εκκλησία είναι «Άνωθεν» συντεταγμένη περί τους «αποστολικούς στύλους» ( Γαλ. β΄. 9. Α΄ Τι. γ΄15. Αποκ. γ΄.12 : ι΄.1), και δεν είναι απλές ομόσπονδες οντότητες του ορθόδοξου Πληρώματος! Όσοι αγνοούν την προϊστορία της Συνόδου, υπόσχομαι, ότι πολύ σύντομα θα τη μάθουν.-
Α.Π.