Του καθηγητή Αριστείδη Πανώτη

Η Εκκλησιαστική Ιστορία δεν είναι απλή απαρίθμηση ιστορικών γεγονότων, εῖναι προ πάντων παρατήρηση της σταδιακής εξελίξεως του εκκλησιαστικού γεγονότος.  Τα συμβαίνονται στην Εκκλησία  άλλοτε παραδειγματίουν και άλλοτε κακοφορμούν και παρακωλύουν  την σωστική αποστολή της.  Ένα εξ αυτών είναι  το συσταθέν το 1589 Πατριαρχείο στη Μητρόπολη Μόσχας που εναγκαλίστηκε τὸ τσαρικό κοσμικό  «δόγμα» ότι « Όπου διαπλατύνεται η Ρωσική  Εκκλησία εκεί πρέπει και να επεκτείνεται η επικράτειά του κράτους για να κυβερνώνται καλύτερα οι επαρχίες της Ρωσίας». Η πολιτική αυτή τακτική στην πραγματικότητα   απηχεί την  επιρροή της ουτοπίας   του μοναχού Φιλοθέου από το Πσκώφ για την  στήριξη της ιδεοληψίας της  «Τρίτης Ρώμης»και εκεί είναι η αφετηρία  του «Ουκρανικοῦ ζητήματος».  Οι μετέχοντες Πατριᾶρχες τῶν παλαίφατων Εκκλησιῶν της Μέσης Ἀνατολῆς στὶς δύο Τοπικές Συνόδους του 1590 και 1593 όταν κλήθηκαν να προσυπογράψουν την απόφανση  του πατριάρχη Ιερεμία Β΄ ότι  « Ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ήταν και είναι η κεφαλή της Εκκλησίας στην Ανατολή»  με  εκκλησιολογική  εμβρίθεια και σεβόμενοι  την κανονική τάξη στήριξαν την ακεραιότητα των «Ιερών Διπτύχων» για να μην κινδυνεύσει ποτέ η πολύτιμη ενότητα της κατ’ Ανατολάς Εκκλησία από ανθρώπινες φιλοδοξίες και συμφέροντα ξένα προς την αποστολή της  Εκκλησία.   Αὐτο όμως φαινεται δεν άρεσε στους Σλάβους γιατί θέσμευε την φυλετική ορμή τους προς αρχηγία καὶ αμέσως    με βαρβαρικὴ ορμή  επιδίωξαν να αποψιλώσουν τα προνόμια και δίκαια του Οικουμενικού Θρόνου για να υφαρπάξουν το κανονικό προνόμιο που ἐθεσαν οι Πατέρες διά του 28ου  κανόνα τῆς Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου μόνον στην Εκκλησία Κων/πόλεως να παραμένει εσαεί πηγή χάριτος και φωτισμού και  ακένωτος ταμειοῦχος θεσμὸς μητρικής  προστασίας της «χάριτος» τῆς Ϊερωσύνης πέραν της δικαιοδοσίας της και «εν τοις βαρβαρικοίς» κατά την σύσταση εκεί τοπικών Εκκλησιών.

Κάτω από αυτόν τον Παντοκράτορα συνήλθαν οι Πανουκρανικές Συνελεύσεις για την ανεξαρτησία (αυτοκεφαλία) της Μητροπόλεως Κιέβου

Είναι ιστορικά αναμφισβήτητο ότι μέχρι τη σύσταση του Πατριαρχείου Μόσχας το 1589 η Ιερά Μητρόπολη Κιέβου περιλαμβάνουσα την ηγεμονία των Ρως της σημερινής Ουκρανίας ήταν η παλαιότερη εκκλησιαστική οντότητα «εν τοις βαρβαρικής» ποιμαινόμενη από τον Οικουμενικό Θρόνο. Οι τσάροι επιδίωκαν δια των πατριαρχών Μόσχας να έπεκτείνουν την προς νότο επικράτεια τους διά της Ἐκκλησίας. Εξ αλλου  αυτή ήταν και η βασική  αξίωσή τους  για την ανάδειξη της Μητροπόλεως Μόσχας σε Πατριαρχείο. Κατά την εκατονταετή περίπου ακμή του πατριαρχικού αξιώματος έγινα προσπάθειες υφαρπαγής της Εκκλησίας περί τον Κιέβου, αλλά αυτή προσέκρουε στην στεναρή αντίσταση της τοπικής ιεραρχίας και του λαού που σέβονταν την κληρονομία τους και ξέρουμε γεγονότα της περιόδου αυτής. Επειδή η υφαρπαγή εκκλησιαστικής επικράτειας είναι αδύνατη κατά τους Ιερούς Κανόνες  επιχειρήθηκε δόλια η υφαρπαγή του «Δικαίου των Χειροτονιών» και της «Εκκλήτου Κρίσεως» προς διάσπαση της «Κοινωνίας» των Ουκρανών μετά της πηγης της Ιερωσύνης τους. Σε αυτό συνέπραξε  ο Μόσχας  Ιωακείμ (1674-1690) προφανώς από συμφέροντα αλλότρια της Εκκλησίας που τον  ώθησαν να προβεί  σε χειροτονία ως μητροπολίτη Κιέβου πρόσωπου της αρεσκείας του. Με αυτό κινδύνευε να καθαιρεθεί και προκειμένου να διασωθεί από τις αντιδράσεις των Ουκρανῶν και του Κων/πόλεως οργανώθηκε ολόκληρη διπλωματική συνωμοσία που έχω περιγράψει για να υποχρεωθεί το 1686 ο πατριάρχης Διονύσιος Δ΄ να εκδόσει «στανικά» μία επιστολή δήθεν «εξουσιοδοτήσεως» στον Μόσχας Ιωακείμ.  Με αυτή τη ραδιουργία ο Μόσχας άρπαξε την Εκκλησία της Ουκρανία στη δικαιοδοσία του.  Οι τότε δυσμενείς για το Φανάρι συνθήκες επέβαλλαν η αντικανονική αυτή απάτης και «τιμήθηκε δια της σιωπής» και αφέθηκε να ξεχαστεί. Σήμερα όμως οι Μοσχοβίτες υπερεκτιμώντας τις κανονικες δυνατότητές τους ανασείρουν την κακουργία αυτής της Ύβρεως  των  Ιερών Κανόνων και το Κεμλίνο επιδιώκει να συσκωτίσει τα τότε και μετά ταύτα γεγονότα με τις υπηρεσίες των «ωνητέων» με  δωροδοκίες για να διαστρέψουν το φρόνημα κλήρου και λαοῦ καὶ χλευάζουν την Μητέρα  Εκκλησίας μας.

Ο ιερομάρτυς Κιέβου Βλαδίμηρος σε νεότερη ηλικία.

Η ιστορική πραγματικότητα μας διδάσκει ότι υπάρχει διαφορά στην εθνική ταυτότητα και ψυχολογία των  υπερβόρειων Σλάβων από τους νότιους Ρως της Ουκρανίας που χρόνια δέχθηκαν την επιρροή των  Παρευξείνιων πληθυσμῶν, μεταξύ των οποίων είναι και  οι Έλληνες  που συνέστησαν εκεί πολίσματα και την  πρώτη  τοπική ἱεραρχία  στην Κριμαία ήδη  τεκμηριωμένη από τὸν Δ΄ χριστιανικό αιώνα.   Η διαφορά αυτή παρατηρείται μεταξύ  των βόρειων Γερμανών και των νότιων Αυστριακών.  Οι βόρειοι Σλάβοι διαμόρφωσαν «ύφαλον» Γένος,  αφού  παρέμειναν μακροχρόνια πιστοί υπό την συνεχή σατραπεία δυνάστη μέχρι σήμερα υποτεταγμένοι στον ισχυρό εκ του «τσαρισμού» ή  εκ του «σοβιετισμού» «εν ετέρα μορφή»!  Οι Κιεβινοί ὀμως στάθηκαν  ἐπιρρεπείς σε ανοίγματα και μιμήσεις της  ζωής ευρωπαϊκών  λαών και έζησαν υπό του μαστιγίου κατοχικού δυνάστη εκ της ορδής και γι’ αυτό προτιμούσαν φιλελεύθερα ανοίγματα.

Εικόνα ως Αγίου του Κιέβου Βλαδιμήρου

Στα χρόνια τοῦ  πατριάρχη Φιλάρετου  Ρωμανόφ ( 1619-1633) το κράτος μεταβλήθηκε σε θεραπενίδα της Εκκλησίας και όταν το 1700 απεβίωσε ο τελευταίος Πατριάρχης Μόσχας Αδριανός η διαδοχή της πατριαρχίας σταμάτισε. Η επιρροή  των νέων ιδεών για τη συγκρότηση του σύγχρονου κρατους επέδρασαν στον τσάρο ἐκ των Ρωμανόφ τον Πέτρος Α΄  Αλεξέγιεβιτς που ανέστρεψε τις ορθόδοξες Σχέσεις Ἐκκλησίας καὶ Πολιτείας στη  Ρωσία και μετα το 1720 η Εκκλησια μεταβλήθηκε  σε θεραπενίδα του κράτους κατά τα 43 χρόνια της βασιλείας του. Στη  μεταβατική αὐτή περίοδο ένας  έμπειρος Ουκρανός λὀγιος και διπλωμάτης,  ο Κοζάκος Πίλιπ Ορλίκ ( 1672-1742) και εκείνος νόμισε  ότι και η  χώρα του μπορούσε και πάλι να αυτοκυβερνηθεί και το 1710 συνέταξε σχέδιο συνταγματικών αρχών της ελεύθερης Ουκρανίας που ικανοποιούσε το εθνικό  πόθο του ουκρανικού λαού για ανασυγκρότηση της Πολιτείας του Κιέβου  και στο πρώτο άρθρο καθωρίζεται η Όρθόδοξη Εκκλησία του Κιέβου να απαλλαγή πλήρως  από την κηδεμονία της  Μόσχας, όπως  λειτουργούσε μέχρι το 1686 και δια του  Μητροπολίτη Εξάρχου της να  ανασυνδεθεί με τον Οικουμενικό Θρόνο προς  ανανέωση των δεσμών των Ουκρανών με τις θρησκευτικές βυζαντινές  ρίζες τους προς νέα έλαμψη του πολιτισμού τους.  Αυτή τη σπουδαία μαρτυρία την παρασιωπούν όσοι επιμένουν στην υποδούλωση της Ουκρανίας  στο κράτος της Μόσχας που υιοθέτησε ο Μέγας Πέτρος αποδεχόμενος  την περι  Εκκλησίας δοξασία των Διαμαρτυρόμενων, που είναι  εντελώς  αντίθετη με την  Ορθόδοξη «Εκκλησιολογία». Τον εσώτατο «Πανουκρανικό» πόθο  κλήρου και λαού για ἐλεύθερη Ἐκκλησία κατέπνιγαν παντοιτρόπως οι εγκάθετοι μητροπολίτες και κυβερνήτες του Κρεμλίνου στην ουκρανική πατρίδα μέχρι που ήλθε η   ανατάραξη του Φεβρουαρίου του 1917 συγκλώνισε όλους τους  λαούς της Ρωσίας που εσώκλεισε με τα όπλα ο Τσαρισμός στα αχανή κρατικά εδάφη του για να γιγαντώσει το μέγεθος του μεταξύ των έθνών του πλανήτη μας.

Εικόνα μὲ σύλληψη καὶ ταφή στη Λαύρα των Σπηλαίων

Όταν άρχισαν οι πρώτες κοινωνικές αναταράξεις της ερχόμενης  επαναστατικής λαίλαπας στην Ρωσία και ο πυλώνας της Εκκλησίας συμμεριζόταν τις ευθύνες τοῦ κράτους για την καθυστέρηση των Μεταρρυθμίσεων απ’ αρχής οι ακραίων υλιστικών  πεποιθήσεων Μπολσεβίκοι του επαναστάτη  Βλαντίμιρ Ίλιτς Ουλιάνοφ-Λένιν, στάθηκαν εχθρικοί όχι μόνον  προς την τσαρική τυραννίδα,  αλλά και προς την «Αυτοκρατορική Εκκλησία» που την υπηρετούσε.  Αυτή ἐλαβε συγκεκριμένη μορφή ιδεοληψίας που άπλωσε   την  «Ύβρι της Αθεϊας» σε αστούς, εργαζόμενους και αγρότες σε όλη την ρωσική επικράτεια. Στην Ουκρανία ὀμως που καταδυναστευόταν από τον τσάρο και την θρησκευτική Αρχή της Πετρουπόλεως έλαβε διαφορετική μορφή γιατί την  υπέρτατη εξουσία ασκούσε η «Κεντρική Ράντα» (Τσεντράλνα), δηλαδή το νεο «Κοινοβούλιο» της χώρας που επιδίωκε την ανασύσταση της κρατικής οντότητας στην Ουκρανία, για να γίνει  εντελώς ανεξάρτητο κράτος  από το κράτος της Μόσχας.  Ο  Στρατός,  που κατά παράδοση συγκέντρωνε όλους τους χριστιανούς της χώρας πέραν των  δογματικών διαιρέσεων,  ανέλαβε να χειριστεί και το έκκλησιαστικό πρόβλημα του νέου κράτους της Ουκρανίας.  Έτσι το Αρχηγείο  του Στρατού συνεκάλεσε στις 9 Νοεμβρίου 1917 στο Κίεβο το Γ  «Πανουκρανικό Συνέδριο» και οι συνελθόντες ομόφωνα ενέκριναν «Ψήφισμα υπέρ της ανασυστάσεως της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας» για να ρυθμιστούν μάλιστα τα διάφορα σχετικά ζητήματα συγκρότησαν Επιτροπή υπό τον επίσκοπο Αλέξιο Ντοροντνίτσιν προερχόμενο εκ της Μητροπόλεως Βάντιμίρ,  που εμφανίζόταν μάλλον ως αρχιερεύς των Ενόπλων Δυνάμεων!  Εξ αυτής συγκροτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 1917 μία «Εκκλησιαστική Ράντα»,  που ήταν αμφίβολης  συνθέσεως από κληρικούς και λαϊκούς που φρονούσαν περίπου όμοια με εκείνα που υποστήριζαν τὀτε και οι «Ανακαινιστές» στην «Κληρικολαϊκή Συνέλευση» της Μόσχας. Τελικά για να ξεκαθαρίσει το αίτημα τηνς αυτοκεφαλίας αποφασίζεται να συγκληθεί στις 7 Ιανουαρίου 1918 μία νέα «Πανουκρανική Σύνοδος» στον Καθεδρικό ναό της Αγίας Σοφίας του Κιέβου για να εξετάσει τον κανονικό τρόπο αποκαταστάσεως της αρχαίας ανεξαρτησίας της Μητροπόλεως Κιέβου. Όμως η περιοχή του Κιέβου ήταν  επίκεντρο της εμφύλιας αναμετρήσεως  του Λευκού και του Κόκκινου Στρατού και η εξέλιξη της διαμάχης  των δύο στρατοπέδων  ματαίωσε την προγραματισμένη σύναξη στην Κιεβινή Καθέδρα.

Εικόνα ἐκτελέσεως του Κιέβου Βλαδιμήρου

Οι Μπολσεβίκοι εισχώρησαν στο Κίεβο άρχίζαν τις εκτελέσεις όσων ήταν δεμένοι με τον   Τσαρισμό μεταξύ αυτών με  πρώτο  τον εβδομηκοντούτη μητροπολίτη Κιέβου Βλαδίμηρο Μπογκογιάβλένσκυ (1846-1917) που είχε μετοικίσει  στη Λαύρα Πετσέρσκαγια κοντά  στα τείχη του Κιέβου για να  προστατεύσει τους εκεί εγκαταβιούντες μοναχούς. Το βράδυ της 23 Ιανουαρίου 1917 ένα απόσπασμα πέντε ενόπλων Μπολσεβίκων τον αναζήτησαν εκεί και τον  συνέλαβαν για ανακρίσεις και τον εξαφάνισαν!  Την επόμενη ημέρα κάποιες ευσεβείς γυναίκες αναζήτησαν την όντως  αγία μορφή του. Τον βρήκαν εκτελεσμένο έξω των τειχών  και σκεπασμένο με το πανωφόρη του και ειδοποίησαν τους πατέρες της μονής που  έσπευσαν και μετέφεραν το σεπτό σκήνωμά του  στη Λαύρα των Σπηλαίων.  Εκεί τον κήδευσαν εν μέσω ευσεβών και συγκινητικών εκδηλώσεων του κλήρου και του λαού του και τον ενταφίεσαν. 1    Από την γενόμενη ιατρική εξέταση του σκηνώματός του αποδείχθηκε πως πρίν τον δολοφονήσουν τον κακοποίησαν με λακτισμούς και γρονθοκόπημα και μετά τον εκτέλεσαν με  πυροβολισμούς.  Το έγκλημα αυτό των Μποσελβίκων  ήταν ενδεικτικό ό,σων θα ακολουθούσαν στην χώρα  κατά του κλήρου και των θρησκευόμενων. Για να στηριχθεί η τοπική Εκκλησία συνοδικά εκλέκτηκε στις 30  Μαΐου του 1918 διάδοχός του ο ιεροπρεπής και εγκρατέστατος θεολόγος από Χαρκόβου Αντώνιος Κραποβίτσκυ προσωπικότητα γενικής εκτιμήσεως στην Εκκλησία, που αργότερα δυστυχώς συνέστησε την «Ὑπερόριο πλάνη» της  ρωσικής δικαιοδοσία.  Την κρίσιμη αυτή περίοδο ο έθνικός πόθος των Ουκρανών για κρατική και θρησκευτική ελευθερία αφυπνίζεται και απαιτεί σεβασμό της Κανονικής Τάξεως που κατέστησε επί αιώνες τον ουκρανικό λαό «έθνος άγιον» στην Ορθοδοξία και τον εξέθρεψε στην βυζαντινή ευσέβεια.

Το σεπτό του λείψανο στη Λαύρα των Σπηλαίων

Την αποφασιστικότητα των πιστών Ουκρανών οσφράνθηκε  η διοικούσα Σύνοδος της Πετρουπόλεως και εγκαίρως το  θέρος του 1917 θέλησε να εκτονώσει τα μέτρα εκρωσισμού της  Μητροπόλεως  Κιέβου και αποφάσισε να επιλύσει μερικά  δευτερεύοντα αιτήματα ώστε : α) Να  εκλέγονται στις επισκοπές της Ουκρανίας μόνον ομοεθνείς αρχιερείς και β) Να κηρύττουν οι κληρικοἰ το Ευαγγέλιο και να διδάσκουν κατήχηση και να λειτουργούν μόνον στην σύγχρονη ουκρανική γλώσσα και  όχι στα σλαβωνικά, όπως επέβαλε ο προοδευτικός  εκρωσισμός τους.  Τα παραχωρηθέντα αυτά «προνόμια» δόθηκαν γιατί δεν κλόνιζαν την δεσποτικήν επικυριαρχία της Ουκρανίας από τον Μοσχόβιο γιγαντισμό, που εκπορευόταν από την  «Πανσλαβιστική» ιδεοληψία!

Το κύριο πρόβλημα Πατριαρχείου της Μόσχας χθές και σήμερα είναι ότι τρέμει την αποκαλύψη του ψευδούς «Γιγαντισμού» της και  απογυμνωθεί  η  απάτη της Τρίτης Ρώμης. Επί αιώνες η Μόσχα  μηχανεύεται τρόπους για να ισοπεδώσει τα κανονικά προνόμια του Οικουμενικού Θρόνου που είναι ακλόνητα γιατί στηρίζουν την  Καθολικότητα της Ορθοδοξίας και όχι τον πλανεμένο αντορθόδοξο Εθνοφυλετισμό. Οι Μοσχοβίτες διέπραξαν τρία καθοριστικά του μέλλοντός τους  λάθη:  1)  Άπέρριψαν το «Ψήφισμα της Κληρικολαϊκής Συνελεύσεως 1-3 Νοεμβρίου 1991» των  25 αρχιερέων  της Ουκρανίας για ανεξαρτησία της τοπικής Εκκλησίας. 2)  Καθήρεσαν  τον φιλόδοξο πατριώτη Κιέβου Φιλάρετο Ντενισένκο για να μην διεκδικήση πάλι την πατριαρχία της Μόσχας με συνυποψήφιο τον αντίπαλο πλέον «πανουργότατον» Κύριλλο Γκουντιάγιεφ, παλαιότατο στέλεχος (1970) του βαθέους κράτους ! 3) Ανέθεσαν στον 19ον ιεράρχη  Ονούφριο το κανονικό κακούργημα  του  διχασμού της εκεί Εκκλησία της Ουκρανίας για «την  εν ὀπλοις» κατάκτηση της ανατολικής Ουκρανίας από το  Κρεμλίνο!

Η Μόσχα για να στηρίξει την δολοπλοκία υφαρμαγής τον 17ου αιώνα της Εκκλησίας του Κιέβου εξαγόρασε τους ενδημούντες στην Ελλάδα και στην Κύπρο: «Παλαιοημερολογίτες», «Ενιστάμενους», «Αμνημονευτές» και πάσης φατρίας παρεκκλησιαστικούς και τους χρησιμοποιεί ως «Κέρβερους» όπως  τα σύγχρονα επιθετικά και λαίμαργα «ροτβάϊλερ», μήπως τρομάξουν όσους επισημαίνουν στις ψευδοδοξίες του Μοσχόβιου «Γιγαντισμού» περί της Τρίτης Ρώμης.- Α.Π.

Loading