Η ΠΙΣΤΗ ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΘΕΜΕΛΙΟ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ.
Η Παράδοση είναι η ζώσα μνήμη της Εκκλησίας γι’αυτό και περιλαμβάνει την αληθινή διδασκαλία όπως αυτή εκδηλώθηκε στην Ιστορία δια του Κυρίου Ιησού με σταθερούς εκφραστές και κύριους εγγυητές την δυάδα των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου.Ένα μέρος των ακροατών του Ιησού Χριστού αρχικά παρανόησαν το βάθος της διδασκαλίας του και απομακρύνθηκαν νομίζοντες ότι η Μεσσιανική διδασκαλία του αφορούσε μόνον την εγκόσμιο αποκατάσταση του βασιλείου του Ισραήλ και τότε ο «Πρωτοεπιστάτης» των Αποστόλων Κηφάς-Πέτρος, με την ορμήν και τη φλόγα της καρδιά του ερωτά τον Ιησού; «Κύριε, προς τίνα απελευσόμεθα ρήματα ζωής αιωνίου έχεις» και ο Χριστός του απαντά: «Τα ρήματα, α λελάληκα υμίν , πνεύμα έστι και ζωή έστι»( Ιω. στ΄. 63) και πραγματικά η άγνοια και η πλάνη υποθάλπτουν την αποξένωση από τον ευθεία κατεύθυνση του Θεού. Από την εποχή που ακούστηκε ο λόγος του Θεού στα μέρη της Μέσης Ανατολής, της Ευρώπης κι της Ασίας και οι λαοί φωτισμένοι από τους Αποστόλους και τους διαδόχους τους ζωοποίησαν πλήθη και έθνη από τα ρήματα του αιωνίου Χριστού και από τα πρόθυρα της παρακμής οδήγησαν τους «κοπιώντες και πεφορτημένους» στην πολύμοχθη σύγχρονη πραγματικότητα της Εκκλησίας που έχει όρια σε τόπο και χρόνο υπερβαίνουσα κάθε απλή θρησκευόμενη κοινωνία και παραμένουσα άπειρη χρονική περίοδοεπί της γηςκαι έκφράζουσα δια της πίστεως «τα εν τοις ουρανοίς»που θεμελιώνονται «επί της γης» από τον ίδιο τον Ιησου Χριστό διαφυλάσσονται δε ακέραια υπό των Αποστόλωντου και διαχρονικά αναπτύσσονται υπό τηνκανονική αλυσίδα των διαδόχων τους μέχρι σήμερα που η Εκκλησία μας παρέμεινε: «η Μία, Αγία, Καθολική και ΑποστολικήΕκκλησία»που δεν έχει αλλοιωθεί από την αίρεση ούτε και από την πλάνη.
Η Ρώμη απορρόφησε όλους τους λαούς των Εθνών της Μεσογείου θαλάσσης σε μια μεγάλη ιστορική περίοδο και καταβρόχθισε όλες τις εξουσίες τους ακόμη και τα δίκαια που θέσπισαν πολιτισμοί αιώνων. Όλα τέθηκαν υπό την κεντρική έξουσία του Καίσαρα που τα πάντα διαυθεντεύει ιδίως την θρηκευτική ζωή των υπηκόων της. Το κατακτητικό Ρωμαϊκό κράτος απλώνει το χέρι του παντού και εμφανίζεται ως ο κληρονόμος της πολυφυλετικής αρχαίας Βαβυλώνος. Όταν επληθύνθη η Εβραϊκή Συναγωγή άρχισαν και οι οξύτατες διαφωνίες περι της μεσσιανικής αποστολής του Ιησού, κατι που δείχνει ότι έφθασαν προσήλυτοι της Εκκλησιάς στη Ρώμη προερχόμενοι από διάφορες επαρχίες της αυτοκρατορίας. Όταν ο Καίσαρας Κλαύδιος διαπίστωσε τον μέγεθος τους τους έδιωξε από τη Ρώμη το 41-54 μ.Χ. όλη την Εβραϊκή διασπορά που ενοχλούσε με τις θρησκευτικές δοξασίες της την κοινωνία των Ρωμαίων. Παραδειγμα ήταν ο Πόντιος σκηνοποιός Ακύλας και η σύζυγός του Πρίσκιλλα που τότε εξεδιώχθηκα από τη Ρώμη γιατί ήσανεξ Εβραίων χριστιανοίκαι εξορίστηκαν στην Κόρινθο. Εκεί συνάντησαν με τον Απόστολο Παύλο, ο οποίος τους κατέστησε στενούς συνεργάτες του και τους πήρε μαζύ του στην Έφεσο και μετά στη Ρώμη και αλλαχού. Αυτό σημαίνει ότι υπήρχαν στη Ρώμη απόδημοι Ρωμαίοι και Έλληνες κ. ά που παρεπιδήμησαν στην Παλαιστίνη και εκχριστιανίστηκαν και ἀλλοι και όταν επέστρεψαν στην πατρίδα τους συνέστησαν τοπικήΕκκλησία η οποία μεγέθυνε την μειονότητά της και προκλήθηκαν σοβαρές αντιδικίες μεταξύ των παλαιών πιστών του «Νόμουτου Μωϋσέως»και των δεχόμενων τις διδαχές του «Ναζωραίου Ραβί» Την ταραγμένη εκεί ατμόσφαιρα θέλησε να σταματίσει ο αυτοκράτορας Τιβέριος Κλαύδιος (41-54) και εκδίωξε από τη Ρώμη τα μέλη της Εκκλησίας.
Η δεύτερη δίωξη συνέβη το καλοκαίρι του 64 όταν έλαβε έκταση πυρκαϊά στη Ρώμη και η κοινή γνώμη γνωρίζουσα τον μανιακό χαρακτήρα του Νέρωνα που ήθελε να γίνει ο νέος κτήτορας της Ρώμης του επιρρίπτει τις ευθύνες στους χριστιανούς που απήχαν στις «εθνικές» τελετές εξιλασμού για τις πυρκαϊες και τους κατηγόρησε ως «εχθρούς του Ρωμαϊκού λαού». Διέταξε την σύλληψή των πρόσφατα ελθόντων στη Ρώμη Εβραίων. λόγω του μεγάλου διωγμού στην Γαλιλαία του Ηρώδη Αγρίππα Β΄που τότε φαίνεται ότι είχε καταφύγει στη Ρώμη και ο Απόστολος Συμεών-Πέτρος που ήλθε για να ποιμάνει τους «φιλούντας τον Χριστόν».Σε κάποια «κατ’ οίκον εκκλησία»επισημάνθηκε η παρουσία του Πέτρου στη Ρώμη από τους ανθρώπους του Νέρωνα ο γἐροντας «Πρωτεπιστάτης» Απόστολος Πέτρος και «τον παρέδωσανίνα σταυρωθεί αντίος κάτωθεν» και ο τόπος ταφής του κατάτην αρχαίαν παράδοση της Εκκλησίας εσαεί παραμένει ενδοξος στους αιώνες παρακείμενοςστην νεκρόπολη του λόφου του Βατικανού παρά το Ιπποδρόμιο του Νέρωνα μέχρι της «Ανακομιδής» των λειψάνων του πιθανώς επί του Έλληνα επισκόπου Ρώμης Ανάκλητου (76-88) και αποθησαυρίστηκαν το πρώτον στις Κατακόμβες για λόγους ασφαλείας.
Η Εκκλησία της Ρώμης θέλησε να συνεχίζει να ακούγεται η φωνή του Ευαγγελίου του Πέτρου στις γενεές των προσερχόμενων στον Χριστό και σε αυτό συνέβαλε ο πιστός μαθητής του Πέτρου Ιωάννης-Μάρκος και κατέγραφή την«Αρχήν του ευαγγελίου Ιησού Χριστού» όχιβέβαιαως την πρώτη βιογραφία του Ναζωραίου Ιησού, αλλά για να μεταδόσει με «συνοπτικό τρόπο» το υπεραισιόδοξο μήνυμα της αγγελίας των «λεχθέντων» και «πραχθέντων» ιερών γεγονότων των Ευαγγελίων μέσα σε 16 κεφάλαια στις γενεές που θα προσήρχοντο στην εν Χριστώ Σωτηρία. Αυτό το Ευαγγέλιο απετέλεσε την αρχαία «συνοπτική»πηγή που χρησιμοποίησαν οι επόμενοι ευαγγελιστές Ματθαίος και ο Λουκάς για την καταγραφήν των αντιστοίχων κεφαλαίων στις σελίδες των Ευαγγελίων τους.Το περίεργο είναι ότι στην πηγή αυτή δεν συναντάται η περίφημη ανάθεση από τον Ιησου η μνημονευόμενη ειδική διακονία του Πέτρου στην Εκκλησία η οποία και μνημονεύεται στους μετά ταύτα Εὐαγγελιστές (Μτ. ιστ΄,13-19, Λκ. κβ΄, 31 εξ, και Ιω. κα, 15-17)
Κατά τις ανασκαφές μετά το 1940 στο υπόγειο της σημερινή ομώνυμης βασιλικής στη Ρώμη βρέθηκε ο «Ερυθρός Τοίχος» καιεκεί διασώθηκαν πλείστα ευλαβή graffiti μεταξύ των οποίων και ελληνικά εκείνο το «Πετροςένι» του 3ουαιώνατο οποίο επιβεβαιώνει όχι μόνον την αρχαία παράδοση περί της ταφής εκεί λειψάνων του Πέτρου και ότι η αρχική γλώσσα της εκεί πρώτης χριστιανικής κοινότητος ήταν οπωσδήποτε χωρίς καμμιά υπερβολή η ελληνική.11.Marg. Guarducci. LaTraditionPierreauVatican.Roma.
Ο Ιουδαίος Σαύλος, ο μετωνομασθείς σε Παύλο από την Ταρσό της Κιλικίας ταύτισε τη ζωή του με την παράδοξη κλήση του από την φωνή του Ιησού (Πραξ.θ΄,10-18καικβ΄,14) και αυτός εξέφρασε με την ιδιοσυγκρασία του την περίσσεια αφοσίωσή και λατρεία του στον Κύριο Ιησού Χριστό, ο οποίος και τον μετέτρεψεαπό την αρχαϊκή Ιουδαϊκή θεολογία στην Εκκλησία των Εθνών. Η μεταμόρφωση του διώκτη στον διαπύρσιο κήρυκα του Ευαγγελίου έδειξε ότι κάτι πολύ συγκλόνηστικό τάραξε την συνείδησή του και κλήθηκε από τον Ίδιο τον δοξασμένο Χριστό να υπηρετήσει με φλογερό ζήλο την Εκκλησία και ως κλητός πλέον Απόστολος να ερμηνευσει σωστά τον προφητικό λόγο ότι ο Ιησούς είναι ο Μεσσίας που περίμενε ο Ισραήλ. Αυτό προκάλεσε την εχθρότητα των συμπατριωτών του και εσώθηκε πολλές φορές από την οργή τους και εσώθηκε μόονον γιατι είχε την «ρωμαϊκή ιθαγένεια». Η ελληνικη όμως παιδεία του είναι εμφανής αφού σε διάφορες αγορεύσεις του γίνεται δαψιλής χρήση των αρχαίων συγγραφέων,όπως ἠταν του Αράτου, του Μενάνδρου και του Επιμενίδη κ.ά. Στον περίφημο Ταρσέα την ημέρα του φωτισμού του η φωνή του Ιησού εντέλλεται : «ανάστηθι και είσελθε εις την πόλιν, και λαληθήσεταί σοι ό,τι σε δεῑ ποιεῑν»(Πραξ. θ΄ 6).
Αυτό συνέβη στο 21 έτος της βασιλείας του Τιβερίου που αντιστοιχεί με το 36 μ.Χ. και περιφρονόντας τον κίνδυνον, να χαρακτηριστεί ονειροπαρμένος, κατανοεί πνευματικά το βάθος της θείας εντολής και με γενναιότητα ακολουθεί η μεγαλολοφυΐα του την οδόν προς την Δαμασκόν και από άδολον αγάπην προς τον Ιησού βαπτίζεται και εντάσσει την μεγαλοφυΐα και οξύνοιά του στην διάδοση της εν Χριστώ Σητηρίας οικοδομών το ελεύθερο φρόνημα στις Εκκλησίες και αποδεσμεύοντάς τους από την αυστηρότητα του Νόμου. Έτσι έγινε ο πραγματικός παιδαγωγός στην εκκλησιαστικότητα, αφού «τα πάντα και εν πάσι Χριστός» (Κολ. γ΄ 11),απλόνωντας το πνεύμα της καθολικής αγάπης εκτείνοντάς το σε όλη την ανθρωπότητα ξεπερνώντας τα στενά όρια του Ιουδαϊσμού γιατί η μεγαλοφυΐα του αντελήφθηκε ότι η «εν Χριστώ Σωτηρία» εγκεντρίζεται όχι μόνον σε μια φυλή η σε ένα Εθνος αλλά απευθύνεται σε όλο το ανθρώπινο γένος.Ο Παύλος διδάσκοντας την ματαιότητα των πολέμων και διαιρέσεων γιατί «οι πάντες εν το Χριστό εν εσμέν» διότι «ουκ ένι Ιουδαίος, η Έλλην», αφού «ο αγαπών τον Χριστόνεν πίστει και μετανοία Θεού έστι τέκνον και συγκληρονόμοι Χριστού»(Ρωμ.η΄ 16). Οι σταθερές και ακράδαντες πεποιθήσεις του στις αποκαλύψεις περί του Ιησού Χριστού, τον κατέστησαν αξιοθαύμαστον πρότυπον αποστολικού ανδρὀς στην διάδοση του Ευαγγελίου και προς τούτο δοξάζονται συναμφότεροι υπό της οικουμενικής Συνειδήσεως της Εκκλησίας ως οι « διηρημένοι τοις σώμασι και ηνωμένοι το Πνεύματι θεοκήρυκες πρωτοστάτεςτων Αποστόλων,ο μέν Κηφας-Πέτροςως ο προεξάρχων «στύλος», μετά του Ιωάννου και Ιακώβου , ο δε Παύλος, ως ο υπέρ τους ἀλλους κοπιάσας και αμφοτέρους στεφανωθέντας δια της ουράνιας δόξας με τον συνεορτασμό της μνήμης τους την κθ΄Ιουνίου των ουρανόθεν θρόνων των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου.
Μετά τριάντα χρόνια από τα μαρτύρια τόσον του Πέτρου το 64 επί Πομπιίου και την πτωχική ταφή του στη Νεκρόπολη παρά το Βατικανό, όσον και την εκτέλεση το 67 του ΠαύλουΈξω των τειχώνεπί Νέρωνα και ταφή του σε αγρό. Οαποστολικός επίσκοπος Ρώμης Κλήμης (88-97) γράφει στην πρώτη επιστολή του: «Προς στουςΚορινθίους»και αναφέρει:¨ότι δια φθόνον οι μέγιστοι και δικαιότατοι «στύλοι» εδιώχθησαν και έως θανάτου εκεί ήθλησαν…..Δια ζήλον και έριν Παύλος υπομονής βραβείον έδειξεν, επτάκις δεσμά φορέσας, φυγαδευθείς, λιθασθείς, κήρυξ γενόμενος εν τε τη ανατολή και εν τη δύσει, το γεναίον της πίστεως αυτού κλέος έλαβεν, δικαιοσύνην διδάξας όλον τον κόσμον, και επί το τέρμα της δύσεως ελθών και μαρτυρήσας επί των ηγουμένων, ούτως απηλλάγη του κόσμου και εις τον άγιον τόπον επορεύθη, υπομονής γενόμενος μέγιστος υπογραμμός. *** Κλήμης Ρώμης. MigneP.G. τ. 1 σελ. 217-221 A.Για να μαρτυρήσει και ο Αντιοχείας Ιγνάτιος οδηγείται στη Ρώμη περί το 107και κάνει μνεία του εκεί μαρτυρίου του Πέτρου. *** MigneP.G. Προς Ρωμαίους τ. 5. 689Αβ και Φιλιπ. 1.15-17). . Περί δε το 200ο Ρωμαίος πρεσβύτερος Γάϊοςανατρέπει τους ισχυρισμούς του Μοντανιστί Πρόκλου περί των τάφων των δύο Αποστόλων δείχνοντας του τα «Μνημοθέσια»του Πέτρου και του Παύλου που έχουν καθιδρυθεί από τον Ρώμης Ανίκητον (155-166 ). Περί το 170 έχουμε την σπουδαιότατη μαρτυρία του επισκόπουαπό το 178 της Γαλατικής πόλεως LyonΕιρηναίου(150-202), που μαθήτευσε πλησίον του αποστολικού ανδρός και επισκόπου Σμύρνης Πολυκάρπου και πουμας διαβεβαιώνει για την απότότε ύπαρξη «της συνθέσεως των τεσσάρων Ευαγγελίων»,που η Χριστιανοσύνηχρησιμοποιείστη λατρεία της και για να κατηχεί εις Χριστόν μέχρι σήμερα ,καθώς και τα περί της αξίας και σημασίας της «αποστολικής διαδοχής» που ισχύουν μέχρι σήμερα. Επείδη αυτό το κείμενό του έχει απόλυτη εγκυρότητα το αναδημοσιεύω από κριτική έκδοση βιβλίου του Λουγδούνου Ειρηναίου: «Ελεγχος και ανατροπή της ψευδωνυμουγνώσεως. εναντίον των γνωστικών», που είναι θεμελιώδης πηγή για την ιστορία της εποχής του και διασώθηκε λατινικά και μεταφράστηκε ελληνικά στο πρωτότυπο.
«Έτσι λοιπόν, η παράδοση των αποστόλων, που μεταδόθηκε στον κόσμο όλο, μπορεί να αναγνωριστεί στην Εκκλησία από εκείνους που επιθυμούν να μάθουν την αλήθεια. Θα μπορούσαμε να απαριθμήσουμε τους επισκόπους που διορίστηκαν από τους αποστόλους στις Εκκλησίες και τους διαδόχους αυτών μέχρι σήμερα. Δε δίδαξαν ούτε γνώρισαν κάτι το οποίο να μοιάζει με τα παραληρήματα των ανθρώπων αυτών.219 Εάν πράγματι οι απόστολοι είχαν ακούσει κάτι περί κεκαλυμμένων μυστηρίων, τα οποία δίδαξαν δήθεν στους «τέλειους», χωρίς να τα γνωρίζουν οι άλλοι, δε θα ήταν λογικό να τα είχαν πρώτα αποκαλύψει εις εκείνους στους οποίους εμπιστεύτηκαν τις Εκκλησίες τους; Ή μήπως δεν επιθυμούσαν να είναι άμεμπτοι και τέλειοι καθ’ όλα εκείνοι, τους οποίους άφησαν διαδόχους και συνεχιστές της διδασκαλίας τους; Η επιτυχία των ανθρώπων αυτων στην αποστολή τους θα ήταν μεγάλο όφελος, ενώ η αποτυχία μεγάλο δεινό.
Επειδή όμως θα ήταν πολύ μακρύ σε ένα έργο, όπως το παρόν, να απαριθμήσουμε τη διαδοχή όλων των Εκκλησιών, θα πάρουμε μία μόνο από αυτές, τη μεγάλη και γνωστή σε όλους Εκκλησία που ίδρυσαν και εγκατέστησαν στη Ρώμη οι δύο ένδοξοι απόστολοι Πέτρος και Παύλος. Αποδεικνύοντας ότι η αποστολική παράδοση και η πίστη που κήρυξαν στους ανθρώπους έφτασαν έως εμάς μέσω της διαδοχής των επισκοπούν, θα αποστομώσουμε όλους εκείνους οι οποίοι από αυταρέσκεια, ματαιοδοξία, τύφλωση ή και κακία, σχηματίζουν παράνομες ομάδες. Με την Εκκλησία αυτή (της Ρώμης), λόγο της εξαιρετικότερης προέλευσής της, είναι ανάγκη να συμφωνεί κάθε Εκκλησία - δηλαδή οι απανταχού πιστοί. Είναι η Εκκλησία στην οποία πάντοτε και από όλους διατηρήθηκε η παράδοση που προέρχεται από τους αποστόλους».Ωθούμενος εξ αυτής της κρατούσης αποστολικής Παραδόσεως που καταθέτει στο σύγραμμά του αυτό ο Άγιος Ειρηναίος.1.
1. Επίσης άγιος επίσκοπος Ρώμης Σωτήριος (174-175) συντάσσει τον πρώτον κατάλογον των προκατόχων του.Στα μέσα του 2ου αιώνα ο Ιουστίνος χαρακτηρίζει τα τεσσερα Ευαγγέλια ως «απομνημονεύματα»των Αποστόλων και τέλος ο πατέρας της Εκκλησιαστικής Ιστορίας Καισαρείας Ευσέβιος αποδέχεται την ακρίβεια περί του μαρτυρίουτων Πρωτοκορυφαίων Αποστόλων στη Ρώμη (MigneP.G. τ. 20 208-216). Στο μείμενο αυτό γίνεται για πρώτη φορά και με πολύ σαφήνεια η διακήρυξη του δόγματος της Αποστολικής Διαδοχής. Τονίζεται η αλήθεια ότι οι Επίσκοποι δεν μπορούν να εκτοπιστούν από τα μέλη της Εκκλησίας, γιατί αυτοί δεν έχουν από τους εαυτούς τους την εξουσία. Η εξουσία των Επισκόπων προέρχεται από τους Αποστόλους, οι οποίοι Απόστολοι χορήγησαν αυτή την εξουσία στους Επισκόπους υπακούοντες στον Χριστό, ο Οποίος απεστάλη από τον Θεό Πατέρα (βλ. κεφ. 42. 44,1-3). (Κατά των Αιρέσεων III, 3, 1-2) Α.Π.
βιβλioγραφια: J. Stenehson. The Catacombs 1961 London καιIvana Portella. Subterranean ROME Venice 1999.
